โครงการ ฟื้นวิถีวัฒนธรรมชุมชนปกาเกอะญอ

ตามธรรมเนียมของชุมชนปกาเกอะญอในอดีตนั้น  มีวิถีที่ผูกพันกันระหว่างคนกับคน     คนกับธรรมชาติ  และคนกับสิ่งเหนือธรรมชาติอย่างแนบแน่น  โดยเฉพาะในความผูกพันระหว่างคนกับธรรมชาตินั้น

ได้มีการแสดงออกเป็นรูปธรรมอย่างชัดเจนผ่านป่าความเชื่อตามจารีตของ  ปกาเกอะญอหลายอย่าง อาทิเช่น ป่าต่าเดโดะ  ป่าเดะหมื่อเบอ  ป่าพื้นที่เก่อชอโรแม เป็นต้น และป่าที่สำคัญอีกป่าที่ไม่พูดถึงไม่ได้

คือ ป่าเดปอถู่ หรือป่าสะดือ เป็นป่าเกิดสำหรับคนปกาเกอะญอ เป็นการแจ้งเกิดต่อสรรพสิ่งบนโลกนี้ด้วยการถ่อมและแสดงความคาราวะขอเป็นส่วนหนึ่งชีวิตเล็กๆ ของสรรพสิ่ง   เมื่อคนในชุมชนมีรกหรือสะดือมารวมอยู่ในที่เดียวกัน จิตใจและวิญญาณของคนในชุมชนก็อยู่ที่เดียวกัน  แม้ว่าบางเวลาสมาชิกในชุมชนอาจต้องจากชุมชนไปที่ห่างไกล สู่เมืองใหญ่ สู่ทะเล แต่เมื่อรกหรือสะดือเกิดของตนเองอยู่ที่ชุมชน  ความผูกพันต่อชุมชนย่อมตัดไม่ขาด จนคนปกาเกอะญอบางคนกล่าวว่า ถึงแม้ว่าจะต้องเดินทางไปไกลจากชุมชนเพียงใด แต่ขอกลับมาตายที่บ้านเกิดของตนเอง อาจกล่าวได้ว่า “เอาคนปกาเกอะญอออกจากชุมชนได้ แต่เอาชุมชนออกจากใจคนปกาเกอะญอไม่ได้” ซึ่งต่างกับเด็กปกาเกอะญอรุ่นใหม่ที่ไม่มีการนำสะดือ   เมื่อจิตวิญญาณไม่ได้ผูกติดอยู่กับชุมชน ความรักความผูกพันและความหวงแหนชุมชนจึงมีให้เห็นน้อยลง ไม่ใช่เรื่องเรื่องแปลกที่ลูกหลานคนปกาเกอะญอหลายที่หลายแห่งเริ่มมีการลงจากเขาเข้าสู่เมืองและใช้ชีวิตห่างจากชุมชนตนเองไกลออกไปมากขึ้นเรื่อยๆ

ชุมชนปกาเกอะญอบ้านใหม่พัฒนา ซึ่งตั้งอยู่หมู่ที่ 2 ตำบลแจ่มหลวง อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ เป็นชุมชนที่จะเป็นที่ตั้งของศูนย์ราชการอำเภอกัลยาณิวัฒนาซึ่งพื้นที่ป่าเดปอถู่เดิมส่วนหนึ่งของชุมชนถูกยกให้เป็นพื้นที่ของศูนย์ราชการอำเภอฯ คณะกรรมการชุมชนจึงได้มีมติให้มีการเก็บรักษาพื้นที่ที่เหลือของป่าเดปอถู่ให้อยู่รอดปลอดภัยเพื่อป้องกันการสูญสลายของพื้นที่สายสัมพันธ์ของชุมชนกับทรัพยากรธรรมชาติ โดยการนำพิธีกรรมทางคริสต์ศาสนามาปรับประยุกต์ให้สอดคล้องกับบริบทวัฒนธรรมจารีตเดิมของคน    ปกาเกอะญออย่างเหมาะสม